Bijna alles kun je in het speciale gebedenboek van dit feest, het machzor, vinden:
- - Het aansteken van de kaarsen door de vrouw des huizes (en de dochters)
- - Het maken van kiddoesj en hamo’tsie over de wijn en de challes

Een eigen mitswa-voorschrift zoals de meeste andere feesten dat hebben, zoals
--- Matses op Pesach,
--- Sjofar blazen op Rosj Hasjana,
--- Vasten op Jom Kippoer
--- Soeka en loelav op Soekot
heeft Sjawoe’ot niet. Waarom niet?
Omdat deze keer de Tora in het middelpunt van de feestviering staat!

De sjoel wordt versierd met prachtige, frisse bloemen:
- - Want de Tora die wij op Sjawoe’ot kregen, het Jodendom, is een prachtige, frisse
--- manier van leven!   

--- Want de berg Sinai was toen geen kale berg zoals nu, maar was begroeid met
--- struiken en bloemen.

Bij de eerste kiddoesj/maaltijd nadat wij de Tien Geboden in sjoel hebben horen lezen, eten wij melkspijzen en vooral kaaskoek.

Waarom?
- - Toen wij bij de berg Sinai de Tora hadden gekregen, voelden wij ons als opnieuw
---  geboren. En wat krijgt een baby als eerste te drinken? Melk!

- - ‘Erets zawat chalav oedewasj - een land overvloeiend van melk en honing’.
---  G.d gaf ons het Joodse land… sámen met de Tora! Dus horen melk en honing op
---  het Sjawoe’ot menu te staan!

- - Heel hoge bergen die niet door G.d waren uitgekozen om daar de Tora te geven,
--- voelden zich als lage heuveltjes. ‘Gawnoeniem’ in het Ivriet (Hebreeuws). Dat zijn
--- dezelfde Ivriet letters als ‘gewiena’. En dat betekent kaas. Dus kaaskoek!

Het is een prachtige gewoonte de eerste nacht van Sjawoe’ot, de hele nacht tot de vroege ochtend, Tora te leren. Ieder naar zijn of haar smaak. Vaak komt men daarvoor samen in sjoel

Het is een heel mooie minhaĝ (gewoonte) om dan uit het boek Tikkoen Leel Sjawoe’ot te leren.

Wat staat er in dat boek staat? Heel veel, bij voorbeeld:

- - De eerste en laatste zinnen van alle 53/54 sidrot (wekelijkse afdelingen) van de Tora

- - De teksten van de Doortocht door de Zee en het geven van de Tora op de berg Sinai

- - De eerste en de laatste stukken van de Profeten-boeken (Newie’iem)

- - De eerste en de laatste stukken van de Geschriften-boeken (Ketoewiem)

- - Teksten uit de Mondelinge Leer, o.a. uit de Misjna en uit de Ĝemara

- - Teksten uit de Zohar en uit Seefer Je’tsiera.
- - Deze beide boeken gaan over Kabbala, de Joodse mystiek. Heel moeilijk!

- - Een opsomming van de geboden die G.d in de Tora heeft gegeven, bij elkaar 613.

Zo komen wij de nacht wel door.

Sjawoe’ot is een Jomtov-feest. En op een Jomtov werken we niet, net als op Sjabbat.

Maar op Jomtov is het - in tegenstelling tot Sjabbat - wel toegestaan te ‘dragen’ en te koken. Alleen, wij steken geen ‘nieuw’ vuur aan. Bij voorbeeld door een lucifer aan te strijken. Dat doen wij op Jomtov niet. Wij maken dan alleen gebruik van vuur dat al vóór het begin van Jomtov brandde.

Op de tweede dag Sjawoe’ot wordt in veel sjoels het boek Roeth gelezen. Waarom?

- - Omdat Roeth, een prinses uit het land Moab, uit volle overtuiging Joods werd - tot het
- - Jodendom overging - en alles accepteerde zoals het Joodse volk dit op Sjawoe’ot bij
- - de berg Sinai deed.

- - Omdat de achterkleinzoon van Roeth, koning David, op Sjawoe’ot werd geboren en
- - overleed.

- - Omdat in dit Tenach-Bijbelboek veel over liefde en zorgzaamheid voor elkaar wordt
- - gesproken.

Dag lieve kinderen!

Daar ben ik weer! Terug van weggeweest. Want ik wil niet alleen Pesach met jullie vieren, maar ook Sjawoe’ot. Grappig hè?

Ik ga jullie vertellen wat voor lekkere dingen wij speciaal met Sjawoe’ot eten. Smakelijk, gezond en om een speciale reden. Misschien weet je het al, heb je daarstraks al gelezen, maar ik wil het jullie graag zelf persoonlijk vertellen. Lees dus maar verder:

Eten waar melk en/of honing in zit. Omdat de Tora met melk en honing wordt vergeleken. Gezond en zoet. Je groeit ervan.

Kaaskoek. Dat heeft te maken met de trotse, hoge bergen die door G.d níét en de berg Sinai die door G.d wèl werd uitgekozen om de Tora daarop te geven. Omdat de Sinai zo bescheiden was!

Kreplech. Dat zijn koekjes in de vorm van een driehoek. Ze worden in een koekenpan gebakken of in de soep gekookt.

Wil je weten waarom kreplech-koekjes driehoekig zijn? Ik zal het jullie vertellen.

Tenach (dat is de Bijbel) bestaat uit drie delen: Tora - Newie’iem - Ketoewiem

De Tora werd gegeven aan het Joodse volk dat uit drie groepen bestaat: Koheen - Levie - Jisra’eel.

Mosje, de profeet van de Tora, broer van Aharon en Mirjam, was het derde kind van Amram en Jochèwed

De Tora werd in de derde maand van het Joodse jaar - dat is de maand siewan - gegeven.

Aan het geven van de Tora gingen drie bijzondere dagen van voorbereiding vooraf

Zo, dat weten jullie nu. Wát we eten en waaróm we het eten. Want als je weet waarom je iets eet, smaakt het dubbel zo goed. Dááág! Chaĝ Samee’ach! Goed Jomtov!

Jullie PoeriemVrouwtje

Het is de ochtend van de zesde siewan. Het is het jaar 2448 na de Schepping van de wereld. Zeven weken eerder is het Joodse volk uit Egypte vertrokken. En nu staan al die mannen en vrouwen, jongens en meisjes bij de berg Sinai. Er gaat iets heel bijzonders gebeuren.

Donder en bliksem vullen de lucht. Het geluid van de sjofar wordt gehoord. Steeds luider en luider.

Alle mensen die rond de berg Sinai staan, beven en trillen van opwinding. In afwachting van iets heel bijzonders…

Ineens is het stil.

Geen geluid wordt gehoord.

Geen vogel kwettert. Geen ezel balkt. Geen koe loeit.

Alle levende wezens houden hun adem in. Zelfs de engelen onderbreken hun hemelse gezangen.

Iedereen en alles is stil… wachtend…

PLOTSELING worden G.ds machtige woorden gehoord. Het klinkt van de ene kant van de wereld tot de andere kant:

“ANOGIE HASJEEM ELLOKÈGA  -  IK BEN G.D, JOUW G.D”

Op de eerste dag van Sjawoe’ot lezen wij deze heel bijzondere geschiedenis uit de Tora. Héél plechtig en extra aandachtig worden de Tien Gebods-Uitspraken - meestal Tien Geboden genoemd -  gelaaind.

Het is net alsof het allemaal opnieuw gebeurt.

Het is een mooie gewoonte dat de kinderen bij het laainen / lezen van de Tien Geboden om de biema  midden in de sjoel staan. Weet je waarom?

Omdat toen G.d de Tora aan het Joodse volk wilde geven, Hij dat pas deed nadat de ouders hadden beloofd hun kinderen Joods, volgens de Tora, op te voeden. “Onze kinderen zijn onze garantie.” zeiden zij in grote-mensen-taal. En sinds dat ogenblik bij de Sinai, nu ruim 3300 jaar geleden, blíjven jullie, jongens en meisjes, in het middelpunt van de Joodse belangstelling staan. Want jullie zijn onze Joodse toekomst!

Daarom staan jullie daar rond de biema. Luister maar heel aandachtig naar de woorden van de Tien Geboden, want het is dan net alsof jullie bij de berg Sinai staan. …Alsof?!

Herinner jij je nog dat je bij de berg Sinai stond toen G.d de Tora gaf?
Natuurlijk niet, zul je zeggen. Want je leeft nu en niet vroeger.

Toch, als je erover nadenkt.

Je hebt een lichaam, en je hebt een ziel, een nèfesj-ne’sjama. Dat lichaam van jou is 10, 11, 12, 13, 14, 15 jaar geleden geboren, zoveel jaren als je nu oud bent. Maar een ziel wordt niet geboren. Die is er gewoon.

En toen jij werd geboren, werd die ziel aan jouw lichaam vastgekoppeld. Die ziel van jou bestond dus allang.

En onze Joodse zielsgeleerden - geleerden met verstand van zielen - hebben uitgelegd dat onze zielen, allemaal, op een bepaalde manier aanwezig waren toen G.d Zich op de berg Sinai openbaarde. Toen G.d ons de Tora gaf.

Dus: Ook jij was erbij. En als je daar goed en diep over nadenkt, wordt het veel makkelijker om te leven zoals G.d  dat van jou wil. 

Je hebt daarnet gelezen dat wij op de eerste dag Sjawoe’ot de geschiedenis laainen/lezen dat G.d de Tora op de berg Sinai gaf. Dat is nogal logisch. Want daar herinnert dit feest aan.

Na het laainen wordt, zoals altijd op Sjabbat en Jomtov, een haftara gelezen. Een haftara is een tekst uit de boeken van de Profeten.

Op de eerste dag van Sjawoe’ot is voor de haftara het eerste hoofdstuk van het boek Jechezkeel (Ezechiël) gekozen. Het is een verschrikkelijk moeilijke haftara. Niet om te lezen natuurlijk, maar om te begrijpen. Daarom ook is het meestal de rabbijn die deze maftier-mitswa krijgt om deze tekst in sjoel voor te lezen.

Waar gaat die haftara over? Wat vertelt de profeet Jechezkeel ons daar?

De profeet Jechezkeel vertelt over een visioen waarin, zo legt hij het uit, de hemelen voor hem worden geopend. Hij ziet engelen en andere hemelse wezens. Hij neemt lichtflitsen waar en vuurschijnsels. Hij beschrijft geluiden die hij hoort en bewegingen die hij ziet. Alles hemels, onstoffelijk.

Het visioen van Jechezkeel is zó moeilijk te begrijpen dat je zou kunnen vragen: waarom eigenlijk is zo’n verschrikkelijk moeilijke tekst als haftara gekozen?

Laat ik proberen een antwoord op deze vraag te geven. Kinderen en volwassenen stellen vaak vragen over G.d, over engelen, over de ziel, over de Toekomstige Wereld.

Zij/wij proberen ons voor te stellen hoe het was vóórdat de wereld werd geschapen. Zij/wij vragen ons af waar de ziel na het sterven naar toe gaat?
Wat gaat er gebeuren als de Masjie’ach komt?
Hoe moet jij je de Herleving van de Doden voorstellen?

Die vragen worden gesteld.

Je mag die vragen best stellen. Maar denk nou niet dat de antwoorden op die vragen zo eenvoudig zijn. Ga vooral niet die vragen op eigen houtje beantwoorden, maar stel ze aan mensen die daar diep voor hebben geleerd.

Want die vragen en de antwoorden daarop hebben te maken met G.d en met de werelden die Hij heeft geschapen.

Dan is het goed om te weten,
- dat G.d méér heeft geschapen dan alleen de dingen die wij kunnen zien, horen,
- ruiken, proeven en voelen
- dat er dingen zijn die gewone mensen zoals wij niet kunnen zien of horen
- dat er profeten zijn geweest die dat wel konden.

Dát alles bij elkaar is een reden dat zo’n verschrikkelijk moeilijke tekst toch als haftara is gekozen.

En dan nog iets: Juist als je begrijpt dat je iets niet begrijpt, dat je iets niet kunt begrijpen, wordt het veel makkelijker om bereid te zijn te leven zoals G.d dat wil. En daar gaat het toch om op Sjawoe’ot!